Namo Bhagavate Sakyamunaye Tathagataya Arhate SamyakSamBuddhaya
Namo Mahayana Arya Sri Saddharma Pundarika Dharmaparyaya Suttram
Bodhisattvaprthivivirasamudgamaparivartah
atha khalu anyalokadhātvāgatānāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānāmaṣṭau gaṅgānadīvālukāsamā bodhisattvā mahāsattvāstasmin samaye tataḥ parṣanmaṇḍalādabhyutthitā abhūvan| te'ñjaliṁ pragṛhya bhagavato'bhimukhā bhagavantaṁ namasyamānā bhagavantametadūcuḥ-saced bhagavānasmākamanujānīyāt, vayamapi bhagavan imaṁ dharmaparyāyaṁ tathāgatasya parinirvṛtasya tasyāṁ sahāyāṁ lokadhātau saṁprakāśeyama vācayema lekhayema pūjayema, asmiṁśca dharmaparyāye yogamāpadyemahi| tatsādhu bhagavānasmākamapīmaṁ dharmaparyāyamanujānātu| atha khalu bhagavāṁstān bodhisattvānetadavocat-alaṁ kulaputrāḥ| kiṁ yuṣmākamanena kṛtyena? santi kulaputrā iha mamaivāsyāṁ sahāyāṁ lokadhātau ṣaṣṭigaṅgānadīvālukāsamāni bodhisattvasahasrāṇi ekasya bodhisattvasya parivāraḥ| evaṁrūpāṇāṁ ca bodhisattvānāṁ ṣaṣṭyeva gaṅgānadīvālukāsamāni bodhisattvasahasrāṇi, yeṣāmekaikasya bodhisattvasya iyāneva parivāraḥ ye mama parinirvṛtasya paścime kāle paścime samaye imaṁ dharmaparyāyaṁ dhārayiṣyanti vācayiṣyanti saṁprakāśayiṣyanti||
samanantarabhāṣitā ceyaṁ bhagavatā vāk, atheyaṁ sahā lokadhātuḥ samantāt sphuṭitā visphuṭitā abhūt| tebhyaśca sphoṭāntarebhyo bahūni bodhisattvakoṭīnayutaśatasahasrāṇyuttiṣṭhante sma suvarṇavarṇaiḥ kāyairdvātriṁśadbhirmahāpuruṣalakṣaṇaiḥ samanvāgatāḥ, ye'syāṁ mahāpṛthivyāmadha ākāśadhātau viharanti sma| imāmeva sahāṁ lokadhātuṁ niśritya te khalvimamevaṁrūpaṁ bhagavataḥ śabdaṁ śrutvā pṛthivyā adhaṁ samutthitāḥ, yeṣāmekaiko bodhisattvaḥ ṣaṣṭigaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivāro gaṇī mahāgaṇī gaṇācaryaḥ| tādṛśānāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānāṁ gaṇīnāṁ mahāgaṇīnāṁ gaṇācāryāṇāṁ ṣaṣṭigaṅgānadīvālukopamāni bodhisattvakoṭīnayutaśatasahasrāṇi, ye itaḥ sahāyā lokadhātordharaṇīvivarebhyaḥ samunmajjante sma| kaḥ punarvādaḥ pañcāśadgaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaścatvāriṁśadgaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādastriṁśadgaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādo viṁśatibodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādo daśagaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ pañcacatustridvigaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām?
kaḥ punarvāda ekagaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādo'rdhagaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaścaturbhāga-ṣaḍbhāgāṣṭabhāga-daśabhāga-viṁśatibhāga-triṁśadbhāga-catvāriṁśadbhāga-pañcāśadbhāgaśatabhāgasahasrabhāgaśatasahasrabhāgakoṭībhāgakoṭīśatabhāgakoṭīsahasrabhāgakoṭīśatasahasrabhāgakoṭīnayutaśatasahasrabhāgagaṅgānadīvālukopamabodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādo bahubodhisattvakoṭīnayutaśatasahasraparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ koṭīparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ śatasahasraparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ sahasraparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ pañcaśataparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaścatuḥśatatriśatadviśataparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ ekaśataparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādaḥ pañcāśadbodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? peyālam|
kaḥ punarvādaścatvāriṁśatriṁśadviṁśatidaśapañcacatustridvibodhisattvaparivārāṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvāda ātmadvitīyānāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? kaḥ punarvādo'parivārāṇāmekavihāriṇāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānām? na teṣāṁ saṁkhyā vā gaṇanā vā upamā vā upaniṣadvā upalabhyate, ya iha sahāyāṁ lokadhātau dharaṇīvivarebhyo bodhisattvā mahāsattvāḥ samunmajjante sma| te ca unmajjyonmajjya yena sa mahāratnastūpo vaihāyasamantarīkṣe sthitaḥ, yasmin sa bhagavān prabhūtaratnastathāgato'rhan samyaksaṁbuddhaḥ parinirvṛtaḥ, bhagavatā śākyamuninā tathāgatenārhatā samyaksaṁbuddhena sārdhaṁ siṁhāsane niṣaṇṇaḥ, tenopasaṁkrāmanti sma| upasaṁkramya ca ubhayayostathāgatayorarhatoḥ samyaksaṁbuddhayoḥ pādau śirobhirvanditvā sarvāṁśca tān bhagavataḥ śākyamunestathāgatasyātmīyān nirmitāṁstathāgatavigrahān ye te samantato daśasu dikṣvanyonyāsu lokadhātuṣu saṁnipatitāḥ, nānāratnavṛkṣamūleṣu siṁhāsanopaviṣṭāḥ, tān sarvānabhivandya namaskṛtya ca anekaśatasahasrakṛtvastāṁstathāgatānarhataḥ samyaksaṁbuddhān pradakṣiṇīkṛtya nānāprakārairbodhisattvastavairabhiṣṭutya ekānte tasthuḥ| añjaliṁ pragṛhya bhagavantaṁ śākyamuniṁ tathāgatamarhantaṁ samyaksaṁbuddhaṁ bhagavantaṁ ca prabhūtaratnaṁ tathāgatamarhantaṁ samyaksaṁbuddhamabhisaṁmukhaṁ namaskurvanti sma||
tena khalu punaḥ samayena teṣāṁ bodhisattvānāṁ mahāsattvānāṁ pṛthivīvivarebhya unmajjatāṁ tathāgatāṁśca vandamānānāṁ nānāprakārairbodhisattvastavairabhiṣṭuvatāṁ paripūrṇāḥ pañcāśadantarakalpā gacchanti sma| tāṁśca pañcāśadantarakalpān sa bhagavān śākyamunistathāgato'rhan samyaksaṁbuddhastūṣṇīmabhūt| tāścatasraḥ parṣadastāneva pañcāśadantakalpāṁstūṣṇīṁbhāvenāvasthitā abhūvan| atha khalu bhagavāṁstathārūpamṛddhyabhisaṁskāramakarot, yathārūpeṇa ṛddhyabhisaṁskāreṇābhisaṁskṛtena tāścatasraḥ parṣadastamevaikaṁ paścādbhaktaṁ saṁjānante sma| imāṁ ca sahāṁ lokadhātuṁ śatasahasrākāśaparigṛhītāṁ bodhisattvaparipūrṇāmadrākṣuḥ| tasya khalu punarmahato bodhisattvagaṇasya mahato bodhisattvarāśeścatvāro bodhisattvā mahāsattvāḥ, ye pramukhā abhūvan, tadyathā viśiṣṭacāritraśca nāma bodhisattvo mahāsattvaḥ, anantacāritraśca nāma bodhisattvo mahāsattvaḥ, viśuddhacāritraśca nāma bodhisattvo mahāsattvaḥ, supratiṣṭhitacāritraśca nāma bodhisattvo mahāsattvaḥ| ime catvāro bodhisattvā mahāsattvāstasya mahato bodhisattvagaṇasya mahato bodhisattvarāśeḥ pramukhā abhūvan| atha khalu catvāro bodhisattvā mahāsattvāstasya mahato bodhisattvagaṇasya mahato bodhisattvarāśeragrataḥ sthitvā bhagavato'bhimukhamañjaliṁ pragṛhya bhagavantametadūcuḥ-kaccid bhagavato'lpābādhatā mandaglānatā sukhasaṁsparśavihāratā ca? kaccid bhagavan sattvāḥ svākārāḥ suvijñāpakāḥ suvineyāḥ suviśodhakāḥ? mā haiva bhagavataḥ khedamutpādayanti||
atha khalu te catvāro bodhisattvā mahāsattvā bhagavantāmābhyāṁ gāthābhyāmadhyabhāṣanta-
kaccit sukhaṁ viharasi lokanātha prabhaṁkara|
ābādhavipramukto'si sparśaḥ kāye tavānagha||1||
svākārāścaiva te sattvāḥ suvineyāḥ suśodhakāḥ|
mā haiva khedaṁ janayanti lokanāthasya bhāṣataḥ||2||
atha khalu bhagavāṁstasya mahato bodhisattvagaṇasya mahato bodhisattvarāśeḥ pramukhāṁścaturo bodhisattvān mahāsattvānetadavocat-evametat kulaputrāḥ, evametat| sukhasaṁsparśavihāro'smi alpābādho mandaglānaḥ| svākārāśca mamaiva te sattvāḥ suvijñāpakāḥ suvineyāḥ suviśodhakāḥ| na ca me khedaṁ janayanti viśodhyamānāḥ| tatkasya hetoḥ? mamaiva hyete kulaputrāḥ sattvāḥ paurvakeṣu samyaksaṁbuddheṣu kṛtaparikarmāṇaḥ| darśanādeva hi kulaputrāḥ śravaṇācca mamādhimucyante, buddhajñānamavataranti avagāhante| yatra ye'pi śrāvakabhūmau vā pratekabuddhabhūmau vā kṛtaparicaryā abhuvan, te'pi mayaiva etarhi buddhadharmajñānamavatāritāḥ saṁśrāvitāśca paramārtham||
atha khalu te bodhisattvā mahāsattvāstasyāṁ velāyāmime gāthe abhāṣanta—
sādhu sādhu mahāvīra anumodāmahe vayam|
svākārā yena te sattvāḥ suvineyāḥ suśodhakāḥ||3||
ye cedaṁ jñāna gambhīraṁ śṛṇvanti tava nāyaka|
śrutvā ca adhimucyante uttaranti ca nāyaka||4||
evamukte bhagavāṁstasya mahato bodhisattvagaṇasya mahato bodhisattvarāśeḥ pramukhebhyaścaturbhyo bodhisattvebhyo mahāsattvebhyaḥ sādhukāramadāt-sādhu sādhu kulaputrāḥ, ye yūyaṁ tathāgatamabhinandatha iti||
tena khalu punaḥ samayena maitreyasya bodhisattvasya mahāsattvasya anyeṣāṁ cāṣṭānāṁ gaṅgānadīvālukopamānāṁ bodhisattvakoṭīnayutaśatasahasrāṇāmetadabhavat-adṛṣṭapūrvo'yamasmābhirmahābodhisattvagaṇo mahābodhisattvarāśiḥ| aśrutapūrvaśca yo'yaṁ pṛthivīvivarebhyaḥ samunmajya bhagavataḥ purataḥ sthitvā bhagavantaṁ satkurvanti gurukurvanti mānayanti pūjayanti bhagavantaṁ ca pratisaṁmodante| kutaḥ khalvime bodhisattvā mahāsattvā āgatā iti?
atha khalu maitreyo bodhisattvo mahāsattva ātmanā vicikitsāṁ kathaṁkathāṁ viditvā teṣāṁ gaṅgānadīvālukopamānāṁ bodhisattvakoṭīnayutaśatasahasrāṇāṁ cetasaiva cetaḥ parivitarkamājñāya tasyāṁ velāyāmañjaliṁ pragṛhya bhagavantaṁ gāthābhigītenaitamevārthaṁ paripṛcchanti sma—
bahusahasrā nayutāḥ koṭīyo ca anantakāḥ|
apūrvā bodhisattvānāmakhyāhi dvipadottama||5||
kuto ime kathaṁ vāpi āgacchanti maharddhikāḥ|
mahātmabhāvā rūpeṇa kuta eteṣa āgamaḥ||6||
dhṛtimantāścime sarve smṛtimanto maharṣayaḥ|
priyadarśanāśca rūpeṇa kuta eteṣa āgamaḥ||7||
ekaikasya ca lokendra bodhisattvasya vijñinaḥ|
aprameyaḥ parivāro yathā gaṅgāya vālikāḥ||8||
gaṅgāvālikasamā ṣaṣṭi paripūrṇā yaśasvinaḥ|
parivāro bodhisattvasya sarve bodhāya prasthitāḥ||9||
evaṁrūpāṇa vīrāṇāṁ parṣavantāna tāyinām|
ṣaṣṭireva pramāṇena gaṅgāvālikayā ime||10||
ato bahutarāścānye parivārairanantakaiḥ|
pañcāśatīya gaṅgāya catvāriṁśacca triṁśati||11||
samo viṁśati gaṅgāyā parivāraḥ samantataḥ|
ato bahutarāścānye yeṣāṁ daśa ca pañca ca||12||
ekaikasya parīvāro buddhaputrasya tāyinaḥ|
kuto'yamīdṛśī parṣadāgatādya vināyaka||13||
catvāri trīṇi dve cāpi gaṅgāvālikayā samāḥ|
ekaikasya parīvārā ye'nuśikṣā sahāyakāḥ||14||
ato bahutarāścānye gaṇanā yeṣvanantikā|
kalpakoṭīsahasreṣu upametuṁ na śaknuyāt||15||
ardhagaṅgā tribhāgaśca daśaviṁśatibhāgikaḥ|
parivāro'tha vīrāṇāṁ bodhisattvāna tāyinām||16||
ato bahutarāścānye pramāṇaiṣāṁ na vidyate|
ekaikaṁ gaṇayantena kalpakoṭīśatairapi||17||
ato bahutarāścānye parivārairanantakaiḥ|
koṭī koṭī ca koṭī ca ardhakoṭī tathaiva ca||18||
gaṇanāvyativṛttāśca anye bhūyo maharṣiṇām|
bodhisattvā mahāprajñāḥ sthitāḥ sarve sagauravāḥ||19||
parivārasahasraṁ ca śatapañcāśadeva ca|
gaṇanā nāsti eteṣāṁ kalpakoṭīśatairapi||20||
viṁśatiddaśa pañcātha catvāri trīṇi dve tathā|
parivāro'tha vīrāṇāṁ gaṇanaiṣāṁ na vidyate||21||
carantyekātmakā ye ca śāntiṁ vindanti caikakāḥ|
gaṇanā teṣa naivāsti ye ihādya samāgatāḥ||22||
gaṅgāvālikāsamān kalpān gaṇayeta yadī naraḥ|
śalākāṁ gṛhya hastena paryantaṁ naiva so labhet||23||
mahātmanāṁ ca sarveṣāṁ vīryantāna tāyinām|
bodhisattvāna vīrāṇāṁ kuta eteṣa saṁbhavaḥ||24||
kenaiṣāṁ deśito dharmaḥ kena bodhīya sthāpitāḥ|
rocanti śāsanaṁ kasya kasya śāsanadhārakāḥ||25||
bhittvā hi pṛthivīṁ sarvāṁ samantena caturdiśam|
unmajjanti mahāprajñā ṛddhimantā vicakṣaṇāḥ||26||
jarjarā lokadhātveyaṁ samantena kṛtā mune|
unmajjamānairetairhi bodhisattvairviśāradaiḥ||27||
na hyete jātu asmābhirdṛṣṭapūrvāḥ kadācana|
ākhyāhi no tasya nāma lokadhātorvināyaka||28||
daśādiśā hi asmābhirañcitāyo punaḥ punaḥ|
na ca dṛṣṭā ime'smābhirbodhisattvāḥ kadācana||29||
dṛṣṭo na jāturasmābhireko'pi tanayastava|
ime'dya sahasā dṛṣṭā ākhyāhi caritaṁ mune||30||
bodhisattvasahasrāṇi śatāni nayutāni ca|
sarve kautūhalaprāptāḥ paśyanti dvipadottamam||31||
vyākuruṣva mahāvīra aprameya niropadhe|
kuta enti ime śūrā bodhisattvā viśāradaḥ||32||
tena khalu punaḥ samayena ye te tathāgatā arhantaḥ samyaksaṁbuddhā anyebhyo lokadhātukoṭīnayutaśatasahasrebhyo'bhyāgatā bhagavataḥ śākyamunestathāgatasya nirmitāḥ, ye'nyeṣu lokadhātuṣu sattvānāṁ dharmaṁ deśayanti sma, ye bhagavataḥ śākyamunestathāgatasyārhataḥ samyaksaṁbuddhasya samantādaṣṭabhyo digbhyo ratnavṛkṣamūleṣu mahāratnasiṁhāsaneṣūpaviṣṭāḥ paryaṅkabaddhāḥ, teṣāṁ tathāgatānāmarhatāṁ samyaksaṁbuddhānāṁ ye svakasvakā upasthāyakāḥ, te'pi taṁ mahāntaṁ bodhisattvagaṇaṁ bodhisattvarāśiṁ dṛṣṭvā samantāt pṛthivīvivarebhya unmajjantamākāśadhātupratiṣṭhitam, te'pyāścaryaprāptāstān svān svāṁstathāgatānetadūcuḥ-kuto bhagavan iyanto bodhisattvā mahāsattvā āgacchantyaprameyā asaṁkhyeyāḥ? evamuktāste tathāgatā arhantaḥ samyaksaṁbuddhāstān svān svānupasthāyakānetadūcuḥ-āgamayadhvaṁ yūyaṁ kulaputrā muhūrtam| eṣa maitreyo nāma bodhisattvo mahāsattvo bhagavataḥ śākyamuneranantaraṁ vyākṛto'nuttarāyāṁ samyaksaṁbodhau, sa etaṁ bhagavantaṁ śākyamuniṁ tathāgatamarhantaṁ samyaksaṁbuddhametamarthaṁ paripṛcchati| eṣa ca bhagavān śākyamunistathāgato'rhan samyaksaṁbuddho vyākariṣyati| tato yūyaṁ śroṣyatheti||
atha khalu bhagavān maitreyaṁ bodhisattvaṁ mahāsattvamāmantrayate sma-sādhu sādhu ajita| udārametadajita sthānaṁ yattvaṁ māṁ paripṛcchasi| atha khalu bhagavān sarvāvantaṁ bodhisattvagaṇamāmantrayate sma-tena hi kulaputrāḥ sarva eva prayatā bhavadhvam| susaṁnaddhā dṛḍhasthāmāśca bhavadhvam, sarvaścāyaṁ bodhisattvagaṇaḥ| tathāgatajñānadarśanaṁ kulaputrāstathāgato'rhan samyaksaṁbuddhaḥ sāṁprataṁ saṁprakāśayati, tathāgatavṛṣabhitaṁ tathāgatakarma tathāgatavikrīḍitaṁ tathāgatavijṛmbhitaṁ tathāgataparākramamiti||
atha khalu bhagavāṁstasyāṁ velāyāmimā gāthā abhāṣata—
prayatā bhavadhvaṁ kulaputra sarva
imāṁ pramuñcāmi girāmananyathām|
mā khū viṣādaṁ kurutheha paṇḍitā
acintiyaṁ jñānu tathāgatānām||33||
dhṛtimanta bhūtvā smṛtimanta sarve
samāhitāḥ sarviḥ sthitā bhavadhvam|
apūrvadharmo śruṇitavyu adya
āścaryabhūto hi tathāgatānām||34||
vicikitsa mā jātu kurudhva sarve
ahaṁ hi yuṣmān parisaṁsthapemi|
ananyathāvādirahaṁ vināyako
jñānaṁ ca me yasya na kāci saṁkhyā||35||
gambhīra dharmāḥ sugatena buddhā
atarkiyā yeṣa premāṇu nāsti|
tānadya haṁ dharma prakāśayiṣye
śṛṇotha me yādṛśakā yathā ca te||36||
atha khalu bhagavānimā gāthā bhāṣitvā tasyāṁ velāyāṁ maitrayaṁ bodhisattvaṁ mahāsattvamāmantrayate sma-ārocayāmi te ajita, prativedayāmi| ya ime ajita bodhisattvā aprameyā asaṁkhyeyā acintyā atulyā agaṇanīyāḥ, ye yuṣmābhiradṛṣṭapūrvāḥ, ya etarhi pṛthivīvirebhyo niṣkrāntāḥ, mayaite ajita sarve bodhisattvā mahāsattvā asyāṁ sahāyāṁ lokadhātāvanuttarāṁ samyaksaṁbodhimabhisaṁbudhya samādāpitāḥ samuttejitāḥ saṁpraharṣitāḥ, anuttarāyāṁ samyaksaṁbodhau pariṇāmitāḥ| mayā caite kulaputrā asmin bodhisattvadharme paripācitāḥ pratiṣṭhāpitā niveśitāḥ parisaṁsthāpitā avatāritāḥ paribodhitāḥ pariśodhitāḥ| ete ca ajita bodhisattvā mahāsattvā asyāṁ sahāyāṁ lokadhātau adhastādākāśadhātuparigrahe prativasanti| svādhyāyoddeśacintāyoniśomanasikārapravṛttā ete kulaputrā asaṁgaṇikārāmā asaṁsargābhiratā anikṣiptadhurā ārabdhavīryāḥ| ete ajita kulaputrā vivekārāmā vivekābhiratāḥ| naite kulaputrā devamanuṣyānupaniśrāya viharanti asaṁsargacaryābhiratāḥ| ete kulaputrā dharmārāmābhiratā buddhajñāne'bhiyuktāḥ||
atha khalu bhagavāṁstasyāṁ velāyāmimā gāthā abhāṣata—
ye bodhisattvā ime aprameyā
acintiyā yeṣa pramāṇu nāsti|
ṛddhīya prajñāya śrutenupetā
bahukalpakoṭīcaritāśca jñāne||37||
paripācitāḥ sarvi mayaiti bodhaye
mamaiva kṣetrasmi vasanti caite|
paripācitāḥ sarvi mayaiva ete
mamaiva putrāścimi bodhisattvāḥ||38||
sarve ti āraṇyadhutābhiyuktāḥ
saṁsargabhūmiṁ sada varjayanti|
asaṅgacārī ca mamaiti putrā
mamottamāṁ caryanuśikṣamāṇāḥ||39||
vasanti ākāśaparigrahe'smin
kṣetrasya heṣṭhā paricāri vīrāḥ|
samudānayantā imamagrabodhiṁ
udyukta rātriṁdivamapramattāḥ||40||
ārabdhavīryāḥ smṛtimanta sarve
prajñābalasmin sthita aprameye|
viśāradā dharmu kathenti caite
prabhāsvarā putra mamaiti sarve||41||
mayā ca prāpya imamagrabodhiṁ
nagare gayāyāṁ drumamūli tatra|
anuttaraṁ vartiya dharmacakraṁ
paripācitāḥ sarvi ihāgrabodhau||42||
anāsravā bhūta iyaṁ mi vācā
śruṇitva sarve mama śraddadhadhvam|
evaṁ ciraṁ prāpta mayāgrabodhi
paripācitāścaiti mayaiva sarve||43||
atha khalu maitreyo bodhisattvo mahāsattvastāni ca saṁbahulāni bodhisattvakoṭīnayutaśatasahasrāṇyāścaryaprāptānyabhūvan, adbhutaprāptāni vismayaprāptāni-kathaṁ nāma bhagavatā anena kṣaṇavihāreṇa alpena kālāntareṇa amī etāvanto bodhisattvā mahāsattvā asaṁkhyeyāḥ samādāpitāḥ, paripācitāśca anuttarāyāṁ samyaksaṁbodhau| atha khalu maitreyo bodhisattvo mahāsattvo bhagavantametadavocat-kathamidānīṁ bhagavaṁstathāgatena kumārabhūtena kapilavastunaḥ śākyanagarānniṣkasya gayānagarānnātidūre bodhimaṇḍavarāgragatena anuttarā samyaksaṁbodhirabhisaṁbuddhā? tasyādya bhagavan kālasya sātiriṁkāṇi catvāriṁśadvarṣāṇi| tatkathaṁ bhagavaṁstathāgatena iyatā kālāntareṇedamaparimitaṁ tathāgatakṛtyaṁ kṛtam, tathāgatena tathāgatavṛṣabhitā tathāgataparākramaḥ kṛtaḥ, yo'yaṁ bodhisattvagaṇo bodhisattvarāśiriyatā bhagavan kālāntareṇa anuttarāyāṁ samyaksaṁbodhau samādāpitaḥ paripācitaśca? asya bhagavan bodhisattvagaṇasya bodhisattvarāśergaṇyamānasya kalpakoṭīnayutaśatasahasrairapyanto nopalabhyate| evamaprameyā bhagavan ime bodhisattvā mahāsattvāḥ, evamasaṁkhyeyāściracaritabrahmacaryā bahubuddhaśatasahasrāvaropitakuśalamūlā bahukalpaśatasahasrapariniṣpannāḥ||
tadyathāpi nāma bhagavan kaścideva puruṣo navo daharaḥ śiśuḥ kṛṣṇakeśaḥ prathamena vayasā samanvāgataḥ pañcaviṁśativarṣo jātyā bhavet| sa varṣaśatikān putrānādarśayet, evaṁ ca vadet-ete kulaputrā mama putrā iti| te ca varṣaśatikāḥ puruṣā evaṁ ca vadeyuḥ-eṣo'smākaṁ pitā janaka iti| tasya ca puruṣasya bhagavaṁstadvacanamaśraddheyaṁ bhavellokasya duḥśraddheyam| evameva bhagavānacirābhisaṁbuddho'nuttarāṁ samyaksaṁbodhim, ime ca bodhisattvā mahāsattvā bahvaprameyā bahukalpakoṭīnayutaśatasahasracīrṇacaritabrahmacaryāḥ, dīrgharātraṁ hi kṛtaniścayāḥ, buddhajñāne samādhimukhaśatasahasrasamāpadyanavyutthānakuśalāḥ mahābhijñāparikarmaniryātāḥ mahābhijñākṛtaparikarmāṇaḥ paṇḍitā buddhabhūmau, saṁgītakuśalāstathāgatadharmāṇām, āścaryādbhutā lokasya mahāvīryabalasthāmaprāptāḥ| tāṁśca bhagavānevaṁ vadati-mayaite ādita eva samādāpitāḥ samuttejitāḥ paripācitāḥ, pariṇāmitāśca asyāṁ bodhisattvabhūmāviti| anuttarāṁ samyaksaṁbodhimabhisaṁbuddhena mayaiṣa sarvavīryaparākramaḥ kṛta iti| kiṁcāpi vayaṁ bhagavaṁstathāgatasya vacanaṁ śraddhayāgamiṣyāmaḥ-ananyathāvādī tathāgata iti| tathāgata evaitamarthaṁ jānīyāt| navayānasaṁprasthitāḥ khalu punarbhagavan bodhisattvā mahāsattvā vicikitsāmāpadyante| atra sthāne parinirvṛte tathāgate imaṁ dharmaparyāyaṁ śrutvā na pattīyiṣyanti na śraddhāsyanti nādhimokṣyanti| tataste bhagavan dharmavyasanasaṁvartanīyena karmābhisaṁskāreṇa samanvāgatā bhaviṣyanti| tatsādhu bhagavan etamevārtha deśaya, yadvayaṁ niḥsaṁśayā asmin dharme bhavema, anāgate'dhvani bodhisattvayānīyāḥ kulaputrā vā kuladuhitaro vā śrutvā na vicikitsāmāpadyeranniti||
atha khalu maitreyo bodhisattvo mahāsattvastasyāṁ velāyāṁ bhagavantamābhirgāthābhiradhyabhāṣata—
yadāsi jāto kapilāhvayasmin
śākyādhivāse abhiniṣkramitvā|
prāpto'si bodhiṁ nagare gayāhvaye
kālo'yamalpo'tra tu lokanātha||44||
ime ca te ārya viśāradā bahū
ye kalpakoṭīcaritā mahāgaṇī|
ṛddhībale ca sthita aprakampitāḥ
suśikṣitāḥ prajñabale gatiṁgatāḥ||45||
anūpaliptāḥ padumaṁ va vāriṇā
bhittvā mahīṁ ye iha adya āgatāḥ|
kṛtāñjalī sarvi sthitāḥ sagauravāḥ
smṛtimanta lokādhipatisya putrāḥ||46||
kathaṁ imaṁ adbhutamīdṛśaṁ te
taṁ śraddadhiṣyantimi bodhisattvāḥ|
vicikitsanirghātanahetu bhāṣa taṁ
tvaṁ caiva deśehi yathaiva arthaḥ||47||
yathā hi puruṣo iha kaścideva
daharo bhaveyā śiśu kṛṣṇakeśaḥ|
jātyā ca so viṁśatiruttare vā
darśeti putrān śatavarṣajātān||48||
valīhi palitehi ca te upetā
eṣo ca no dehakaro ti brūyuḥ|
duḥśraddadhaṁ tadbhavi lokanātha
daharasya putrā imi evarūpāḥ||49||
emeva bhagavāṁśca navo vayasthaḥ
ime ca vijñā bahubodhisattvāḥ|
smṛtimanta prajñāya viśāradāśca
suśikṣitāḥ kalpasahasrakoṭiṣu||50||
dhṛtimanta prajñāya vicakṣaṇāśca
prāsādikā darśaniyāśca sarve|
viśāradā dharmaviniścayeṣu
parisaṁstutā lokavināyakehi||51||
asaṅgacārī pavaneva santi
ākāśadhātau satataṁ aniśritāḥ|
jānenti vīryaṁ sugatasya putrāḥ
paryeṣamāṇā ima buddhabhūmim||52||
kathaṁ nu śraddheyamidaṁ bhaveyā
parinirvṛte lokavināyakasmin|
vicikitsa asmāka na kācidasti
śṛṇomathā saṁmukha lokanāthā||53||
vicikitsa kṛtvāna imasmi sthāne
gaccheyu mā durgati bodhisattvāḥ|
tvaṁ vyākuruṣvā bhagavan yathāvat
katha bodhisattvāḥ paripācitā ime||54||
ityāryasaddharmapuṇḍarīke dharmaparyāye bodhisattvapṛthivīvivara-
samudgamaparivarto nāma caturdaśamaḥ||